Ik keek nog niet zover terug in de tijd, maar al in 1230 schreef Johannes Sacrobosco een boek over de aarde, en dat hij rond is… Ik vond dat boek online. Toen had hij mijn aandacht.
Er is niet heel veel van hem bekend, hij leefde dan ook 800 jaar geleden. Zijn naam is een verbastering van Jan van het Heilige Bos, een plek bij Halifax in Engeland. John Holywood was hij ook onder bekend, maar het beste toch wel onder de naam Ionannes SacroBosco (johannes Heilig-Bos)
Hij is opgeleid aan de Universiteit van Oxford. Op 5 juni 1221 zou hij zijn aangekomen bij de Universiteit van Parijs waar hij later les zou geven in specifieke vormen van de wiskunde. Dit is een van de oudste universiteiten ter wereld, opgericht rond 1150. Nog voor Oxford werd opgericht.
De maankrater Sacrobosco (23,7° Z, 16,7° O ) bij de landingsplaats van Apollo 16 is naar hem genoemd.
Olaf Pedersen geldt als een Kenner en schreef een boek over SacroBosco: In Quest of Sacrobosco, Journal for the History of Astronomy
Sphaera Mundi
In 1230 schreef hij de Sphaera Mundi. Hierin beschreef hij de Aarde als centrum van het heelal volgens de sferische sterrenkunde en geocentrische theorie van Claudius Ptolemaeus, zijn Arabische commentatoren zoals Alfraganus, geschriften van Macrobius en het oorspronkelijke De Caelo van Aristoteles. Sacrobosco’s beschrijving van de Aarde als een bol en de populariteit van zijn werk tonen aan dat de 19e-eeuwse opvatting dat middeleeuwse wetenschappers dachten dat de aarde plat was, onjuist is. (Maar in de vroege middeleeuwen werd het wereldbeeld van de platte aarde wel degelijk aangehangen
Tot in de zeventiende eeuw was De Sphaera verplichte leerstof aan vele West-Europese universiteiten en werd het door geleerden gebruikt en becommentarieerd. De sphaera mundi is didactisch geschreven met literaire verwijzingen naar klassieke dichters. Het was het tweede sterrenkundige boek dat ooit gedrukt werd. Voor 1500 verschenen 24 uitgaven indruk, en nog eens ten minste 40 tussen 1500 en 1647, toen de laatste uitgave verscheen bij Elsevier in Leiden.
• De uitgave uit 1647 die ik heb in kunnen zien in de Universiteitsbibliotheek in Leiden
• Hier een latere editie van het boek op Google Books
• TIP: Deze is ook mooi, van een andere universiteit: met animaties
• Uiteindelijk heb ik er zelf een kunnen kopen op een (online) veiling in Milaan, een editie uit 1604 van Francesco Pifferi.
Anni Ratione
In 1235 schreef hij Anni Ratione (Compotus). Dit boek heb ik onlangs kunnen kopen, maar het werd te gek voor net niet het goede boek, en dus haakte ik af tijdens het bieden. Het hoofd won weer van het hart. Toch zonde af en toe…
In dit boek weerlegt hij de Juliaanse Kalender (Naar Julius Cecar) en komt – toen al – met preciezere berekeningen. Het boek is te vinden op Google Books.
De boekdrukkunst werd pas in de 15e eeuw uitgevonden, dus de ‘boeken’ van Sacrobosco waren in die tijd manuscripten die met de hand een voor een werden gekopieerd. Het was een belangrijk boek over een nieuw concept en is honderden jaren de basis geweest op de eerste Engelse universiteiten. Het boek dat ik kon kopen was een Vlaamse 3e druk uit 1547, gedrukt in Antwerpen: dit zijn enkele foto’s van dat boek.
Dit hele boek staat ook in het Nederlands online
Ook is er een 1538 editie te koop op Boekwinkeltjes.nl
Er is nog een versie te koop in Nederland, bij Brinkman in Amsterdam, met gehavende cover en voor een prijs die twee keer zo hoog ligt dan de veilingprijs onlangs…:
Links
• Boekverslag van de Sphaera, vele edities onderzocht !!!
• Link naar onderzoek naar Sacrobosco (PDF downloadbaar)
• Wikipedia pagina van de Sphaera Mundi
• Wiki over Sacrobosco: FRA, NL
• Uiteindelijk heb ik er zelf een kunnen kopen op een (online) veiling in Milaan, een editie uit 1604 van Francesco Pifferi.
Archief sites
Op basis van Sacrobosco mercer search engines onder elkaar die allen oude boeken beschikbaar maken: mijn vrienden !
– Internet Archive
– Google Books
– Gutenberg Project
– Springer (???)
Johnny Hollywood
Hij gaat onder nogal wat namen de wereld over… Dan is het lastig zoeken natuurlijk… Johnny Hollywood doet me denken aan de bekende artiest Johnny las Vegas…
Johannes de Sacrobosco
Johannes, von Sacrobosco
Johannes, de Sacrobusto
Johannes, Sacroboscus
Johannes, Sacrobuschus
Johannes, de Bosco
Johannes, de Sacrabusco
Johannes, de Sacro Busto
Johannes, de Sacro Bosco
Johannes, von Sacrobuscu
Johannes, Anglus
Johannes, von Halifax
Johannes, von Holywood
Johann, von Sacrobosco
Janus, de Sacrobusto
John, of Halifax
John, Halifax
John, of Holybush
John, of Holywalde
John, Holywood
Jean, de Holybusch
Jean, de Holywood
Joannes, de Sacrobosco
Ioannes, de Sacrobosco
Ioannes, de Sacrobusto
Ioannes, de Sacro Busto
Sacroboscius, Joannes
Sacrobosco, Johannes von
Sacrobosco, Johannes de
Sacrobosco, Joannes de
Sacro Bosco, Johannes von
Sacro-Bosco, Johannes de
Sacro Bosco, Johannes de
Sacrobosco, Giovanni
Sacrobosco, Jean de
Sacro Bosco, Johannes
Sacro Bosco, Joannes de
Sacroboscho, Joannes de
Sacro Bosto, Joannes de
Sacrobusco, Johannes de
Sacro Busco, Joannes de
Sacrobusco, Hans
Sacrobusto, Ianus
Sacrobusto, Janus de
Sacrobusto, Johannes de
Sacro Busto, Johannes de
Sacrobusto, Joannes de
Sacrobusto, Ioannes de
Sacro Busto, Ioannes
Sacro Busto, Ioannis de
Sacro Busto, Joannes de
Sacro Busto, Ioannes
Halifax, John
Halifax, Johannes
Halifax, John
Holyfax, Johannes
Holywood, John
